Vorige week werd ik wakker in Miami met een flinke verkiezingskater: wekenlang was ik in touw voor Hillary Clinton, die de eerste vrouwelijke president van Amerika had moeten worden. Maar ze werd het niet. “Hoe heeft dit kunnen gebeuren?” vroeg ik mij af. En met mij vele inwoners van Miami.
Het weekend daarop was ik weer terug in mijn dorp Horst in Noord-Limburg. De gesprekken op straat gingen over de intocht van Sinterklaas en dus ook over Zwarte Piet. Ik hoorde om me heen: “Zwarte Piet moet blijven” en “moeten we alle vluchtelingenkinderen nu allemaal op onze belastingcenten naar school laten gaan ?”
Dit was een wezenlijk andere conversatie dan de conversaties die ik de afgelopen weken had gevoerd in de multiculturele stad Miami.
Ik heb het niet zien aankomen, de overwinning van Trump. Velen niet. Brexit daarentegen zag ik wel heel duidelijk aankomen. Het was een ‘stop hier, niet verder !’-stem. Onbegrijpelijk voor mijn Brusselse EU vrienden, want hun waarheid is wezenlijk anders dan de waarheid zoals mijn buren in Horst die ervaren.
En precies dat gegeven is door velen onderschat in de Amerikaanse verkiezingen. Het feit dat burgers het politieke proces een halt toe willen roepen. Hillary Clinton verloor niet enkel, omdat ze een vrouw is; er speelde wel degelijk ook iets heel anders. En om uit deze impasse te komen, waarbij iedere nieuw politiek idee of inzicht direct de das om wordt gedaan, is vrouwelijk leiderschap de oplossing.
De kern van het probleem is het steeds groter wordende gat tussen de burger en de politiek. De politieke besluitvorming wordt door veel burgers gezien als een alsmaar doordenderende trein: iets ongrijpbaars, waar je geen invloed op kunt uitoefenen.
Mijn buren zien veel veranderingen op zich afkomen. Ze maken zich zorgen. Er is onzekerheid over de toekomst. Ze hebben het gevoel geen invloed te kunnen uitoefenen op wat er om hen heen gebeurt. En ze lijken andere zaken belangrijk te vinden dan wat de politiek als prioriteit op de agenda heeft. En dus stemmen ze tegen het politieke establishment en tegen Europa.
Als ik mijn buurvrouw vraag wat voor haar echt belangrijk is, dan vindt ze het belangrijk dat haar kinderen goed onderwijs krijgen; dat ze veilig kunnen spelen op straat en dat haar schoonouders terecht kunnen voor de zorg die ze nodig hebben.
Welzijn, liefde en geluk, daar draait het om in het leven. En in de politiek gaat het daar vaak veel te weinig over. Masculiene waarden zoals geld, macht en status voeren de boventoon.
Om het gat te overbruggen tussen de burger en de politiek en om het debat te verleggen naar de thema’s die mensen raken, hebben we politici nodig die kunnen luisteren, verbinden en empathie kunnen tonen. We hebben leiders nodig met sterk ontwikkelde feminiene leiderschapskwaliteiten.
En nee, niet alle vrouwen kunnen beter luisteren. Maar als je 100 vrouwen in een zaal zet en 100 mannen in de zaal ernaast, zul je deze kwaliteit meer tegen komen in de zaal vol met vrouwen.
Willen we dus een politiek waarin de burger zich gehoord voelt en feminiene waarden zoals liefde, welzijn en geluk hun plek krijgen, dan hebben we een politicus 3.0 nodig. En deze politicus 3.0 zal vaker een politica zijn!