“Vanaf 1990 moet je als meisje op eigen benen kunnen staan” dat zeggen de spotje die in 1989 en 1990 door Postbus 51 werden uitgezonden. Klinkt beetje als een dreigement, maar toch herinner ik mij niet dat gedeelte van het spotje, maar de alom bekende slogan: “Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid.” Eerder schreef ik al dat deze spotjes -ik was toen net iets jonger dan de doelgroep van meisjes tussen 12 en 16 jaar- een behoorlijke indruk op mij maakte. Als meisje moest ik ervoor zorgen dat ik voorbereid was op een mooie baan, voor nu betekende dat dus: hard studeren.
Hoe dat dan samen moest gaan met een gezin? Geen idee, voorbeelden of rolmodellen waren er amper. Ineke Dorresteyn, meteoroloog bij de KNMI, en hoofdrolspeler in een van de Postbus 51 spotjes, zegt het zo: “Het is een heleboel geregel, maar het is zeker te doen.” Ook zegt ze “Het wordt gewoon geaccepteerd dat ik ook een eigen leven heb.” Geaccepteerd of getolereerd worden dat is toch niet wat je wil als mens? Ik zou als meteoroloog gewaardeerd willen worden door mijn kennis en kunde in mijn vak en de maatschappelijke bijdrage die ik zou leveren.
Marjolein Bonn, diëtiste uit een ander spotje, zegt het zo: “Ik vind [mijn werk] gewoon heel leuk en ik ben van niemand afhankelijk.” Zo’n vrolijke slimme meid die plezier heeft in wat ze doet, dat is voor mij een veel mooier rolmodel voor een ‘slimme meid’. Overigens vermoed ik dat Marjolein op dat moment (nog) geen kinderen had, dus die combinatie, daar kon ze niets over zeggen.
Deze twee spotjes laten precies het dilemma zien waar het ook anno 2013 nog om gaat: het spanningsveld tussen het recht om als vrouw te kunnen werken en de wettelijke plicht om in je eigen inkomen te voorzien. Vanaf 1990 en daarna zijn allerlei sociale zekerheden voor (getrouwde), niet-werkende vrouwen afgeschaft of verminderd. Het uitgangspunt werd dat alle vrouwen geboren na 31 december 1971, de zogenaamde ‘nieuwe generatie’, in haar eigen onderhoud moest voorzien.
Maar wat ze niet laten zien is de ‘achterkant’ van deze rechten en plichten van eigen inkomen, namelijk dat vrouwen door de eeuwen heen, en ook nu nog grotendeels al een hele lijst aan verplichtingen hebben en hadden: zorgen voor anderen. Nu ook de overheidsvoorzieningen in de zorg verder worden afgebouwd, en er van burgers gevraagd wordt om meer zorg op zich te nemen, legt dit nog meer verplichtingen op het bordje van vrouwen.
2014 staat voor de deur en mijn vraag is:
Is het tijd voor een nieuw spotje van de overheid? En zo ja wat zou de boodschap dan moeten zijn?
Ik hoor graag wat jij vind! Laat gerust een reactie achter onderaan deze blog of op Facebook.